จุติไม่ใช่เกิด จุติไม่ใช่ตาย

มโนทัศน์ที่คลาดเคลื่อน "จุติไม่ใช่เกิด จุติไม่ใช่ตาย แต่จุติแปลว่าเคลื่อน

จุติ (จุ-ติ,จุด-ติ) เป็นคำกริยา มาจากคำภาษาบาลีว่า จุติ แปลว่า เคลื่อน หมายถึงการที่เทวดาเปลี่ยนจากสภาพหนึ่งมาเป็นอีกสภาพหนึ่ง เป็นกริยาของเทวดาที่เสวยสุขอยู่บนสวรรค์จนหมดอายุการเป็นเทวดาแล้วจะเปลี่ยนสภาพลงมาเกิดเป็นมนุษย์ เช่น พระนางผุสดีจุติจากสวรรค์ชั้นดุสิตลงมาเกิดเป็นมเหสีพระเจ้ากรุงสญชัย.

คำว่า จุติ ใช้เฉพาะการที่เทวดาเคลื่อนจากภพที่สูงกว่าลงมาบังเกิดในภพที่ต่ำกว่า เป็นกิริยาของเทวดาโดยเฉพาะ ไม่ใช้กับผู้อื่น. ถ้าจะใช้ว่า มนุษย์จุติไปเกิดเป็นเทวดา ใช้ไม่ได้.

(ผู้เขียน ศ. ดร.กาญจนา นาคสกุล ราชบัณฑิต ประเภทวรรณศิลป์ สาขาวิชาภาษาไทย สำนักศิลปกรรม)